Speelsheid: de onontdekte kracht van een coach
Een recent kwalitatief onderzoek exploreerde speelsheid in coaching vanuit een constructivistisch perspectief. Daar is nog weinig over bekend, maar uit het artikel blijkt de waarde van speelsheid in een coaching relatie.
De belangrijkste punten uit het artikel:
Speelsheid in coaching is meer dan plezier of humor: het gaat om een cognitieve houding van openheid, exploratie en lichtheid bij zogenaamde ‘intellectuele’ of ‘serieuze’ speelsheid. De juiste inzet van speelsheid kan zorgen voor een veilige hechting tussen cliënt en coach, waardoor de cliënt zich “gevoeld” voelt door de coach. Dit opent vervolgens de deuren tot creativiteit en innovatie.
Belangrijkste bevindingen
1. Drie noodzakelijke voorwaarden voor speelsheid
Authenticiteit: oprechte speelsheid, zelfkennis, zelfacceptatie en lichtheid.
Relatie: vertrouwen, psychologische veiligheid, compassie en niet-oordelend.
Aanwezigheid: mindful in het moment, luisteren, concentreren op het proces i.p.v. alleen het doel.
Deze drie thema’s zijn onderling afhankelijk, en versterken elkaar.
2. Effecten van speelsheid
Versterkt de relatie: verdiept verbinding en vertrouwen tussen coach en cliënt.
Creëert ruimte: stimuleert nieuwsgierigheid, exploratie, flexibiliteit en flow.
Brengt lichtheid: maakt zware thema’s draaglijker, geeft nieuwe perspectieven en energie, en maakt coaching plezieriger voor beide partijen.
3. Barrières en risico’s
Mogelijke barrières: gebrek aan zelfvertrouwen van coach, angst voor verlies van geloofwaardigheid, culturele verschillen, gender, groepsdynamiek, of cliëntfactoren (zoals neurodiversiteit of psychische klachten).
Risico’s: verkeerd getimede of onoprechte speelsheid kan relatie schaden; speelsheid gebruiken om eigen ongemak te vermijden is contra effectief.
Conclusie
Speelsheid in coaching kan dus het coaching traject effectiever maken door lichtheid en verdieping te brengen, mits het geworteld is in authenticiteit, een veilige relatie en aanwezigheid. Daarnaast is speelsheid vaak al aanwezig in coaching, maar nog erg onbewust. Het kan worden gezien als een van de kerneigenschappen van een coach. Als er meer expliciet onderzoek naar wordt gedaan, zou speelsheid een van de pijlers van de ontwikkeling van een coach kunnen worden.
Referentie: Wheeler, S. (2020). An exploration of playfulness in coaching. International Coaching Psychology Review, 15(1), 44–58. https://doi.org/10.53841/bpsicpr.2020.15.1.44
